Kapsamlı bir araştırmaya göre, dünyanın en eski doğa koruma alanı olan ABD'deki Yellowstone Parkı'nda kurbağa ve salamander türleri bile iklimdeki uzun vadeli değişikliğin etkisiyle hızla azalıyor.
İklim değişikliğine karşı çok hassaslar
Uzmanlar, hem karada hem suda yaşayan amfibik hayvanların hızla azalmasıyla, sulak alanların giderek daha küçülmesine yol açan iklim değişikliğinin uzun vadeli etkilerinin doğrudan bağlantılı olduğu sonucuna vardılar.
PNAS adlı bilimsel dergide yayımlanan araştırmaya göre, iklim değişikliği dünyanın en titizlikle korunan eko sistemlerinden birini de hızla etkilemeye başladı.
ABD'nin batısında Wyoming, Montana ve İdaho eyaletlerine giren ve ulusal park statüsüne alındığı 1872 yılından bu yana doğal yaşamın titizlikle korunduğu Yellowstone Parkı 9 bin kilometrekare büyüklüğünde.
Her yıl ziyaretçilerin akın akın gayzerleri, sıcak su kaynaklarını, hala faal olan volkanik tepelerini, lavlardan oluşan çamur havuzlarını görmeye gittiği bu park aynı zamanda ormanlık ve kırlık alanlarındaki doğal yaşamla da ilgi çekiyor.
Fakat, bilim insanları iklim değişikliğinin etkisini izleyebilmek için , çevre değişikliklerine en hassas hayvanlar olan, parkın fazla ilgi çekmeyen sakinlerinden, kurbağalar ve salamanderleri incelemiş.
Parkta yaşayan dört yerli salamander ve kurbağa türü var. Parkın kuzeyindeki Lamar Vadisi'nde amfibik hayvanların üremesi ve larva aşamalarını geçirmeleri için ideal olan çok sayıda balıksız su birikintisi ve gölet var.
Hızlı azalma
1992 1993 yılları arasında araştırmacılar her yıl ilkbaharda yağışlar ve çevre dağlardaki karların erimesiyle dolan bu göletlerden 46'sını gözlemlemişler.
Stanford Üniversitesinden bir ekip aynı çalışmayı 2006 ve 2008 yılları arasında tekrarladığında, artık ilkbaharlarda suyla dolmayan, yani sürekli olarak kuruyan göletlerin sayısının dört misli arttığını saptamışlar.
Kalan göletler arasında ise kurbağa ve salamanderlerin barınabileceği türden birikintilerin oranı azalmış.
Bir başka bulgu ise parka özgü dört amfibik hayvan türünden üçünün sayılarında çok büyük azalma olması.
Bu canlıların jöleye benzer bir maddeye sarmalanmış yumurtalarını suya bırakmaları gerekiyor.
Uzmanlar ayrıca gözlemlerini 1988 ile 2008 arasındaki yirmi yıllık dönemde parkın ısısını ve uydu görüntüleriyle de birleştirmiş.
Bu veriler yağışların azaldığını, ısının özellikle yılın en sıcak aylarında yükseldiğini ve bu iki faktörün parkın coğrafi ve doğal yapısında önemli değişikliklere yol açtığını göstermiş.
Stanford Üniversitesi ekoloji ve evrim kürsüsünden Sarah McMenamin, 'Çalışmalar park alanında artık kuraklığın geçen yüzyıla kıyasla çok daha sık yaşandığını gösteriyor. Üstelik kışın dağların daha az miktarda kar tuttuğunu, bölgedeki akiferlerin de kuruduğunu gösteren araştırmalarla birlikte ele alındığında gerçekten ne kadar büyük ölçekte bir iklim değişikliği yaşandığı ortaya çıkıyor" diye konuştu.
McMenamin kurbağa ve salamanderlerin azalışıyla iklim değişikliği bağlantısı konusunda da şunları söyledi.
"Parktaki göletler değişiyor, çevre değişiyor, genel olarak kuraklaşıyor, amfibik hayvanların artık üreme sürecini sürdürebilecekleri yerler yok oluyor. Çok endişe verici."
Amfibik hayvan türleri aslında bütün dünyada azalıyor.
Kirlenme, bazı virüs ve mantarların yol açtığı salgın hastalıklar, ısı artışının hastalıkların yaygınlaşmasında yol açtığı hızlanma, güneşten gelen mor ötesi ışınların yoğunlaşması ve yaşadıkları çevrenin yokolması gibi bir çok faktör bunda rol oynuyor.
Kaynak: BBC Turkish / 01.11.2008
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder